چسبندگی رحم چیست؟ این بیماری یکی از مشکلات دستگاه تناسلی زنان است که باعث کوچک شدن فضای داخلی رحم می‌شود. در این مقاله به بررسی این بیماری و مشکلاتی که برای زنان ایجاد می‌کند، خواهیم پرداخت. آیا برای این مشکل درمانی وجود دارد؟ اگر بله، این درمان‌ها چگونه انجام می‌شوند؟ عوارض بارداری با چسبندگی رحم چیست و چه تبعاتی به دنبال دارد؟ در ادامه مقاله، روش‌های درمان چسبندگی رحم و راه‌های پیشگیری از این بیماری را توضیح خواهیم داد. پس با نسل امید همراه باشید.
چسبندگی رحم چیست؟
سندروم آشرمن، یا همان چسبندگی رحم، نوعی بیماری در زنان است که در جهان جزو بیماری‌های نادر شناخته می‌شود، اما متأسفانه در ایران فراوانی بیشتری دارد و حدود ۴۳ درصد از زنان ایرانی با این مشکل مواجه می‌شوند. در بیماری چسبندگی رحم، بافت‌هایی دیواره رحم را در بر می‌گیرند و باعث ضخیم شدن دیواره رحم می‌شوند. این امر منجر به چسبیدن غیرطبیعی دیواره‌های رحم به یکدیگر می‌شود. در سونوگرافی‌ها مشاهده شده که لوله‌های فالوپ نیز تنگ می‌شوند. این بیماری دو نوع شایع دارد: چسبندگی داخل رحم و چسبندگی داخل لگن، که برای هرکدام روش‌های درمانی خاصی وجود دارد.
پس از انجام عمل سزارین ممکن است چسبندگی مثانه به رحم ایجاد شود. این حالت نادر در کمتر از ۱ درصد از زنان دیده می‌شود و به علت التهاب بالا، درمان چسبندگی رحم به مثانه امری بسیار مشکل خواهد بود.
علت چسبندگی رحم چیست؟
ساختار درونی رحم به گونه‌ای است که در شرایط طبیعی خود را بازسازی می‌کند و مخاط آندومتر را تولید می‌کند. این رویداد سبب عادت ماهیانه در زنان می‌شود. اما برای دانستن علت چسبندگی رحم باید بدانید که در شرایطی مخاط طبیعی به اندازه نیاز ساخته نمی‌شود و باعث می‌شود دیواره‌های رحم به یکدیگر بچسبند. در ادامه مطلب شما را با دلایل اصلی چسبندگی رحم آشنا خواهیم کرد:
دلایل اصلی چسبندگی رحم:
- التهاب رحم یا عفونت‌های طولانی: این اتفاق باعث رشد میکروب‌های بسیاری در داخل رحم شده و در نهایت سبب التهاب رحم می‌شود که می‌تواند یکی از دلایل چسبندگی رحم باشد.
- کورتاژ‌های متعدد: آسیب‌هایی که در کورتاژ جفت انجام می‌شود یا به دلیل سقط جنین مجبور به انجام آن هستید، زمینه‌ساز چسبندگی رحم می‌تواند باشد.
- انجام سزارین
- خونریزی شدید پس از زایمان
- عمل جراحی مانند جراحی‌های لگنی، جراحی فیبروم رحم و جراحی‌های کیست در تخمدان
- بیماری آندومتریوز و پرتو درمانی
نشانه‌های چسبندگی رحم چیست؟
پس از اینکه دانستیم چسبندگی رحم چیست، باید با نشانه‌های این بیماری آشنا شویم. در این بخش از مقاله، به علائمی خواهیم پرداخت که می‌توانند به عنوان هشدارهایی برای تشخیص چسبندگی رحم عمل کنند. این علائم ممکن است به صورت ناگهانی یا به تدریج در طول سالیان بروز کنند.
بیشتر بدانیم: رنگ ترشحات واژن و نشانه‌های آن
علائم و نشانه‌های چسبندگی رحم
- درد لگنی: به ویژه در دوران قاعدگی و خصوصاً در روزهای آخر. همچنین ممکن است درد لگنی جدا از دوره پریود و در هر زمان دیگری رخ دهد.
- درد در زمان رابطه جنسی
- لکه‌بینی قبل از عادت ماهیانه
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- درد در کمر و منقبض شدن روده
دیگر نشانه‌های چسبندگی رحم:
- مشکلات در پریود، یا قطع شدن پریود
- کاهش حجم خونریزی در دوران قاعدگی
- سقط جنین‌های متعدد
- احساس درد شدید در داخل حفره شکم و لگن
- بوی بد ترشحات واژن
چگونه از چسبندگی رحم جلوگیری کنیم؟
اگرچه راهکار مشخصی برای پیشگیری کامل از این بیماری وجود ندارد، اما پزشکان توصیه‌هایی دارند که می‌تواند از بروز چسبندگی رحم جلوگیری کند. رعایت این موارد می‌تواند در کاهش ابتلا به این بیماری موثر باشد:
- پرهیز از کورتاژ: عمل کورتاژ احتمال چسبندگی رحم را افزایش می‌دهد. اگر یک خانم مجبور به سقط جنین است، در صورتی که منع پزشکی وجود نداشته باشد، بهتر است از طریق دارو اقدام به انجام این کار کند و از کورتاژ شدن بپرهیزد.
- تشخیص به‌موقع عفونت‌های لگن و رحم: از علائم اولیه این بیماری می‌توان به کم شدن خونریزی قاعدگی یا بدبو شدن ترشحات واژن اشاره کرد. تشخیص به‌موقع به پیشگیری از این مشکل کمک خواهد کرد.
روش‌های پیشگیری از تشکیل مجدد اسکار بعد از جراحی
گاهی پس از عمل جراحی، بافت اسکار در محل جراحی مجدداً تشکیل می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل، به راهکارهای زیر توجه کنید:
- بیوپسی: مدتی بعد از جراحی، پزشک با نمونه‌برداری از بافت داخلی رحم، از عدم وجود هر نوع بافت سلولی مشکوک اطمینان حاصل می‌کند.
- هیستروسکوپی: گاهی پزشک چند روز بعد از جراحی برای اطمینان از عدم تشکیل مجدد اسکار، عمل هیستروسکوپی را مجدداً انجام می‌دهد.
- استروژن درمانی: پزشک برای سرعت بخشیدن به بهبود جای زخم و عدم تشکیل اسکار، از داروهای استروژن استفاده می‌کند.
- قرار دادن بالون در رحم: پزشک پس از برداشتن اسکار، برای پیشگیری از تشکیل اسکار، یک بالون در داخل رحم قرار می‌دهد.
چسبندگی رحم برگشت‌پذیر است؟
در برخی بیماران، علائم چسبندگی رحم پس از عمل جراحی ممکن است دوباره ظاهر شوند. بافت اسکار می‌تواند پس از جراحی مجدداً شکل بگیرد. برای جلوگیری از عود مجدد و بهبود سریع جای زخم، پزشکان روش‌های مناسبی ارائه می‌دهند.
روش‌های پیشگیری از برگشت چسبندگی رحم
- استروژن درمانی: پزشکان از این روش برای جلوگیری از تشکیل بافت اسکار استفاده می‌کنند.
- استفاده از بالن در رحم: این روش نیز به منظور پیشگیری از تشکیل اسکار انجام می‌شود.
چسبندگی رحم ممکن است بعد از عمل سزارین نیز رخ دهد. توجه به علائم چسبندگی رحم بعد از سزارین و مراجعه به پزشک در زمان مناسب برای تشخیص و درمان این بیماری ضروری است.
نحوه درمان چسبندگی رحم چگونه است؟
گزینه‌های متعددی برای درمان چسبندگی رحم وجود دارد که مهمترین آن‌ها هیستروسکوپی و دارودرمانی هستند.
هیستروسکوپی:
قبل از انجام این عمل، باید تست بارداری انجام شود، زیرا هیستروسکوپی برای زنان باردار ممنوع و خطرناک است. همچنین، برای افرادی که به سرطان رحم و واژن مبتلا هستند، این عمل مناسب نیست. عمل جراحی با بیهوشی موضعی یا عمومی انجام می‌شود و زمان آن بین ۵ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد. این روش بدون برش و با درد کم انجام می‌شود و بیمار پس از چند روز می‌تواند به زندگی روزمره خود بازگردد.
دارودرمانی:
برای درمان چسبندگی رحم از داروهای هورمونی استفاده می‌شود.
عمل سزارین:
عمل سزارین می‌تواند عاملی برای ایجاد چسبندگی رحم باشد و با هر عمل سزارین، شانس ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد. مهارت و تخصص پزشک در انجام عمل سزارین بسیار مهم است، بنابراین باید از پزشک با تجربه کمک گرفت.
بیشتر بدانیم: چگونگی کاهش هورمون مردانه در زنان
میزان چسبندگی رحم چگونه است؟
چسبندگی رحم ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود و بر اساس میزان چسبندگی به سه سطح تقسیم‌بندی می‌شود:
- چسبندگی خفیف: کمتر از یک سوم رحم دچار مشکل می‌شود.
- چسبندگی متوسط: میزان خونریزی در ایام پریودی کم است و دو سوم رحم دچار چسبندگی می‌شود.
- چسبندگی شدید: رحم بیمار به صورت کامل چرخه قاعدگی خود را از دست می‌دهد و بیش از دو سوم رحم درگیر چسبندگی می‌شود. در برخی موارد، تمام رحم زن درگیر این بیماری شده و خونریزی قاعدگی تقریباً قطع می‌شود.
عواملی که می‌توانند چسبندگی رحم را افزایش دهند
برخی بیماری‌ها و عمل‌های جراحی در حفره شکمی، مخصوصاً در روده، می‌توانند خطر ابتلا به چسبندگی رحم را افزایش دهند.
عوارض بارداری با چسبندگی رحم
چسبندگی رحم می‌تواند در داخل یا اطراف رحم رخ دهد. این دو نوع چسبندگی، علائم، عوارض و علل متفاوتی دارند. چسبندگی داخل رحم یا سندرم آشرمن، زمانی رخ می‌دهد که دیواره‌های داخلی رحم به هم چسبیده و فضای داخل رحم کوچک شود.
برای بررسی تاثیر چسبندگی رحم بر بارداری، انجمن پزشکی باروری آمریکا تحقیقاتی انجام داده است. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که شدت و نوع چسبندگی رحم با موفقیت بارداری مرتبط است. در بیمارانی که چسبندگی رحم خفیف دارند، شانس موفقیت بارداری بین ۷۰ تا ۸۰ درصد است و اختلالات قاعدگی کمتر مشاهده می‌شود. تشخیص و درمان به موقع بیماری می‌تواند سلامت و قدرت باروری زن را بهبود بخشد.
اما در بیمارانی که چسبندگی رحم شدید دارند و پوشش رحم آن‌ها آسیب دیده است، موفقیت بارداری پس از درمان بین ۲۰ تا ۴۰ درصد است. بنابراین، امکان بارداری در این افراد پس از درمان چسبندگی رحم به میزان متوسطی وجود دارد. برای پیشگیری از این مشکل، توصیه می‌شود که سونوگرافی لگن را به عنوان بخشی از چکاپ‌های روتین سالانه، دو بار انجام دهید.
درمان‌های خانگی برای رفع چسبندگی رحم
اگر چسبندگی رحم در سطح خفیف یا متوسط باشد، روش‌های درمان خانگی می‌تواند مفید باشد. توجه به رژیم غذایی و مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان که سبب تعادل هورمون‌های زنانه می‌شود، اهمیت دارد. ادویه‌های مفیدی مانند زنجبیل، زردچوبه و دارچین با خاصیت ضدالتهابی خود به بهبود جریان خون کمک کرده و مانع از انسداد لوله‌های رحم می‌شوند.
گیاهان و ادویه‌ها:
- زنجبیل، زردچوبه و دارچین: این ادویه‌ها به بهبود جریان خون و کاهش التهاب کمک می‌کنند.
- دمنوش‌های گیاهی: دمنوش‌های حاوی این ادویه‌ها می‌توانند برای عفونت‌های زنانه مفید باشند.
- رازیانه: این گیاه برای مشکلات دوران قاعدگی و تنظیم هورمون‌های زنانه توصیه می‌شود.
ورزش:
- حرکات کششی و یوگا: این تمرینات به بهبود خون‌رسانی در بدن کمک می‌کنند.
شنبلیله:
شنبلیله در طب سنتی برای درمان مشکلات زنان توصیه می‌شود. این گیاه دارای خواص فراوانی است و می‌تواند به رفع چسبندگی رحم کمک کند. شنبلیله حاوی هورمون‌های زنانه است و برای مشکلات زنان مفید است. با اینکه مصرف داروهای گیاهی جایگزین درمان‌های پزشکی نیست، می‌تواند به بهبود چسبندگی رحم کمک کند. همچنین، شنبلیله با داشتن استروژن، به جلوگیری از پوکی استخوان، کاهش عوارض یائسگی و رفع دردهای دوران قاعدگی کمک می‌کند و در درمان ناباروری نیز موثر است.
چگونه چسبندگی رحم تشخیص داده می شود؟
تشخیص چسبندگی رحم به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که بسته به شرایط بیمار و شدت مشکل انتخاب می‌شوند. یکی از روش‌های رایج، استفاده از سونوگرافی و عکس‌های رنگی است که از طریق آن می‌توان به وجود چسبندگی رحم پی برد. با این حال، هیستروسکوپی به عنوان دقیق‌ترین روش برای تشخیص این بیماری شناخته می‌شود. در این روش، از یک لوله باریک متصل به دوربین استفاده می‌شود که به داخل رحم وارد شده و مشکلات داخلی رحم را مشاهده می‌کند. این روش برتری‌هایی از جمله عدم نیاز به بستری و عوارض کمتر دارد. علاوه بر این، لاپاراسکوپی یا سونوگرافی حین هیستروسکوپی می‌تواند دید بهتری از داخل رحم فراهم کند و از سوراخ شدن رحم جلوگیری کند.
همچنین، استفاده از اولتراسوند و سونوگرافی انفوزیونی سالین نیز از دیگر روش‌های تشخیصی است. در اولتراسوند، با استفاده از امواج صوتی از رحم تصویربرداری می‌شود و در سونوگرافی انفوزیونی سالین، با تزریق سالین به داخل رحم و تصویربرداری از آن، چسبندگی‌های رحم تشخیص داده می‌شود. در مواردی که چسبندگی رحم شدید باشد، ممکن است از چند روش درمانی مختلف استفاده شود و در بعضی بیماران که امکان برگشت بیماری وجود دارد، از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده می‌شود.
چسبندگی رحم چه عوارضی را به دنبال خواهد داشت؟
بسیاری از زنان با این سوال مواجه هستند که چسبندگی رحم چیست و این بیماری چه عوارضی را می‌تواند به همراه داشته باشد. لوله‌های رحم از بخش‌های مهم دستگاه تناسلی زنان است و مهمترین عارضه‌ای که در چسبندگی رحم مشاهده شده، ناتوانی زنان در بارداری است. در این بیماری، به علت بسته شدن لوله‌های رحمی، اسپرم مرد نمی‌تواند خود را به تخمک زنانه برساند و به همین علت بارداری غیرممکن می‌شود.
چسبندگی رحم می‌تواند عوارض متعددی برای زنان به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
- ناباروری: مهمترین عارضه چسبندگی رحم، ناتوانی در بارداری است. این بیماری باعث بسته شدن لوله‌های رحمی می‌شود که اسپرم مرد نمی‌تواند به تخمک برسد و بارداری غیرممکن می‌شود.
- دوره قاعدگی دردناک: بسیاری از زنان با چسبندگی رحم دچار قاعدگی‌های دردناک می‌شوند.
- درد در طول رابطه جنسی: چسبندگی رحم می‌تواند باعث درد در حین رابطه جنسی شود.
- سقط جنین مکرر: زنان مبتلا به چسبندگی رحم ممکن است دچار سقط جنین‌های پی‌درپی شوند.
- اختلالات لانه‌گزینی جفت: در حاملگی‌های بعدی ممکن است مشکلاتی در لانه‌گزینی جفت رخ دهد.
- قطع شدن سیکل قاعدگی: چسبندگی رحم می‌تواند باعث قطع کامل سیکل قاعدگی شود.
- دردهای لگنی شدید: درد لگنی شدید و دردناک شدن سیکل قاعدگی از دیگر عوارض این بیماری است.
- محدود شدن رشد جنین: چسبندگی رحم می‌تواند بر رشد جنین تاثیر منفی بگذارد.
بنابراین، در صورت مشاهده هر گونه نشانه‌ای از چسبندگی رحم، لازم است به پزشک زنان مراجعه کنید تا مراحل درمان آغاز شود و از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. توجه به سیکل قاعدگی و تغییرات آن نیز می‌تواند هشداری برای بروز مشکلات دستگاه تناسلی باشد.
سخن پایانی
لازم است اطلاعات خود را درباره بیماری‌های شایع میان زنان افزایش دهیم تا بتوانیم با اقدامات مناسب از بروز آن‌ها جلوگیری کنیم. در این مقاله به پرسش مهم “چسبندگی رحم چیست” پاسخ دادیم و اطلاعاتی جامع درباره نشانه‌ها، عوارض، روش‌های درمانی و نحوه پیشگیری از این بیماری رحمی ارائه کردیم. امیدواریم این اطلاعات به شما در درک بهتر این مشکل و اتخاذ تصمیمات به موقع برای درمان و پیشگیری کمک کند. شما عزیزان می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با متخصصین این مجموعه در ارتباط باشید و خوشحال می‌شویم نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
برای دریافت مشاوره و درمان تخصصی، می‌توانید به پلی کلینیک تخصصی نسل امید مراجعه کنید. تیم متخصصان ما با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌ها و دستاوردهای علمی، آماده ارائه خدمات به شما عزیزان هستند.
