آیا نفخ در دوران بارداری شما را کلافه کرده است؟ خب، شما تنها نیستید! نفخ یکی از شایع‌ترین و آزاردهنده‌ترین علائم دوران بارداری است. دلایل متعددی برای بروز این نشانه آزاردهنده وجود دارد. گاهی مشکل با تغییر سبک زندگی یا مصرف چند داروی ساده برطرف می‌شود؛ اما گاهی باید به فکر درمان جدی‌تر باشید. خوشبختانه، راه‌های متعددی برای درمان نفخ در بارداری و رهایی از این پدیده وجود دارد. در این مطلب، 12 توصیه برای درمان نفخ دوران بارداری برایتان خواهیم گفت. با ما همراه باشید.
علت نفخ در دوران بارداری چیست؟
پیش از هر چیزی باید بدانیم علت نفخ در بارداری چیست. در دوران بارداری، بدن متحمل تغییرات زیادی می‌شود و متاسفانه، نفخ نیز ناشی از برخی از همین تغییرات طبیعی بدن است. برای مثال، افزایش هورمون پروژسترون یکی از عوامل ایجاد نفخ در دوران بارداری است. این هورمون، با شل کردن عضلات دستگاه گوارش، روند هضم غذا را کند می‌کند و بدین ترتیب، سبب ایجاد نفخ می‌شود. علاوه بر این، هر چه به اواخر بارداری نزدیک‌تر شوید، جنین و رحمتان بزرگ‌تر می‌شود و فشار بیشتری به حفره شکمی وارد می‌شود. در نتیجه، روند هضم کندتر و گاز بیشتری در معده و روده تولید می‌شود. برخی مواد غذایی نیز سبب ایجاد گاز در دستگاه گوارش می‌شوند. همچنین، برخی مکمل‌ها مانند آهن، باعث ایجاد یبوست و در نهایت، نفخ می‌شوند.
چگونه از بروز نفخ در دوران بارداری جلوگیری کنیم؟
همان‌طور که گفتیم، نفخ در دوران بارداری می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و هر چه به ماه‌های آخر نزدیک‌تر شوید، نفخ شدیدتر می‌شود. اما برای درمان نفخ بارداری چه باید کرد؟ خوشبختانه، راه‌های درمان نفخ بارداری بسیارند. اگر این روش‌ها را بشناسید و به طور مستمر آنها را به کار بگیرید، می‌توانید با این پدیده ناخوشایند مبارزه کنید و احتمال ایجاد آن را به حداقل برسانید. در ادامه، برایتان خواهیم گفت چگونه به جنگ نفخ دوران بارداری بروید.
- آب فراوان بنوشید.
- نوشیدن آب یکی از بهترین راه‌های از بین بردن نفخ دوران بارداری است. روزانه 10 لیوان آب بنوشید. نوشیدن آب، پیش از غذا و پس از غذا به هضم غذا کمک می‌کند. با نوشیدن آب فراوان، بدن‌تان را هیدراته نگه دارید تا نفخ به سراغ‌تان نیاید. علاوه بر این، نوشیدن آب باعث می‌شود دچار یبوست که یکی از عوامل ایجاد نفخ است، نشوید. اگر بدن‌تان هیدراته نباشد، مدفوع سفت و خشک می‌شود. نوشیدن آب فراوان باعث نرمی مدفوع می‌شود تا به راحتی از روده بزرگ عبور کند. بنابراین، می‌توانیم آن را درمان نفخ و یبوست در بارداری بدانیم. یادتان باشد که آب را باید ذره‌ذره بنوشید، نه یک‌باره؛ اما چرا؟ در واقع، اگر آب را ذره‌ذره بنوشید، هوای کمتری به همراه آب وارد دستگاه گوارش‌تان می‌شود و در نتیجه احتمال بروز نفخ کاهش پیدا می‌کند. اگر دوست داشته باشید، می‌توانید آب میوه نیز بنوشید و مقداری از آب بدن‌تان را از طریق آب میوه تامین کنید. اگر نفخ‌تان خیلی شدید است و احساس درد می‌کنید، ممکن است مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) باشید. در این صورت، باید آب میوه بدون کار و شکرهای نفخ‌آور یعنی FODMAP، بنوشید. آب پرتقال، آناناس و انگور حاوی FODMAP اندکی هستند. همچنین، اگر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستید، نباید به سراغ آب میوه‌ها و نوشیدنی‌های حاوی شکر بروید.
- از مصرف فروکتوز و سوربیتول بپرهیزید.
- فروکتوز نوعی قند طبیعی است که در اکثر میوه‌ها وجود دارد. تولیدکنندگان نیز این قند را به محصولاتی مانند نوشیدنی‌ها اضافه می‌کنند. برخی افراد توانایی هضم فروکتوز را ندارند و در صورت مصرف آن، نفخ می‌کنند. اصطلاح پزشکی این اختلال، سوء جذب فروکتوز (fructose malabsorption) است. سوربیتول نیز نوعی قند کم‌کالری است. بدن توانایی هضم سوربیتول را ندارد. از این رو، پس از مصرف آن نفخ و شکم‌درد بروز پیدا می‌کند. بهتر است در دوران بارداری از مصرف این دو نوع قند بپرهیزید.
فعالیت فیزیکی را فراموش نکنید
ورزش و فعالیت بدنی باید بخشی از برنامه روزانه شما باشد. اگر نمی‌توانید به باشگاه بروید، پیاده‌روی را در برنامه روزانه‌تان بگنجانید. روزانه حداقل نیم ساعت پیاده‌روی کنید. ورزش نه تنها برای سلامت جسمی و روحی مفید است، بلکه می‌تواند از یبوست جلوگیری کرده و سرعت هضم غذا را افزایش دهد. البته حتماً پیش از شروع هرگونه ورزش یا فعالیت فیزیکی، با پزشک خود مشورت کنید.
رژیم غذایی‌تان را اصلاح کنید
به آنچه می‌خورید توجه کنید تا متوجه شوید کدام غذاها موجب آزارتان می‌شود. این کار را تا حذف اکثر مواد غذایی نفخ‌آور ادامه دهید. برای مثال، خوراکی‌هایی مانند کلم، گندم، سیب‌زمینی و کلم بروکلی نفخ‌آور هستند و بهتر است آنها را از رژیم غذایی‌تان حذف کنید.
مواد غذایی سرشار از فیبر مصرف کنید
مواد غذایی حاوی فیبر را در رژیم غذایی خود بگنجانید. این مواد غذایی مدفوع را نرم کرده و باعث رفع یبوست و جلوگیری از نفخ می‌شوند. مصرف فیبر بالا ممکن است در ابتدا نفخ کوتاه‌مدت ایجاد کند، اما با مرور زمان یبوست را که عامل اصلی نفخ است، برطرف می‌کند. مصرف فیبر را به تدریج افزایش دهید تا دستگاه گوارش‌تان فرصت هضم آن را داشته باشد. غذا را خوب بجوید تا هضم آسان‌تر و سریع‌تر شود. روزانه ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر مصرف کنید. بسیاری از میوه‌ها مانند انجیر و موز، سبزیجات و غلات کامل مانند جو حاوی فیبر هستند. اگر دوست ندارید غذاهای فیبردار مصرف کنید، می‌توانید از مکمل‌های فیبر استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: تخمک گذاری: یک رویداد مهم در بدن زنان
داروهای ملین مصرف کنید
در صورت بروز یبوست و نفخ شدید، می‌توانید از داروهای ملین استفاده کنید. این ملین‌ها دفع مدفوع را آسان‌تر می‌کنند. البته از مصرف داروهای مسهل خودداری کنید، زیرا برای زنان باردار توصیه نمی‌شوند.
وعده‌های غذایی کوچک‌تر بخورید
به جای یک وعده غذایی حجیم، چند وعده غذایی سبک بخورید. هرچه حجم غذایی که می‌خورید بیشتر باشد، گاز بیشتری در دستگاه گوارش تولید می‌شود. در روز به جای سه وعده غذا، شش وعده غذا بخورید و یادتان باشد که این وعده‌ها باید کم‌حجم باشند.
آهسته غذا بخورید
اگر عادت دارید غذای خود را سریع بخورید، این عادت را کنار بگذارید. هنگام سریع خوردن، هوا به همراه غذا وارد معده می‌شود و باعث نفخ می‌گردد. بنابراین، غذا را آهسته و با آرامش میل کنید.
پروبیوتیک را فراموش نکنید
مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند و از یبوست و نفخ در بارداری جلوگیری می‌کند. همچنین، می‌توانید از پزشک خود بخواهید که قرص پروبیوتیک برایتان تجویز کند.
لباس راحت بپوشید
پوشیدن لباس تنگ در بارداری به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. از جمله علل نفخ در بارداری، پوشیدن لباس تنگ است. اگر کمر لباس‌تان تنگ باشد، فشار زیادی به شکم وارد می‌شود و گاز بیشتری در دستگاه گوارش تولید می‌شود. پوشیدن لباس‌های گشاد و مخصوص بارداری می‌تواند در حل این مشکل کمک کند.
دمنوش نعناع بنوشید
دمنوش نعناع یک نوشیدنی بسیار مناسب و بدون کافئین است که گزینه‌ای عالی برای زنان باردار محسوب می‌شود. برگ‌های نعناع به هضم غذا کمک کرده، حرکات روده را بهبود می‌بخشد و با آرام کردن سلول‌های معده، اختلالات گوارشی را برطرف می‌کند. همچنین نعناع خاصیت آرام‌بخش دارد و می‌تواند استرس و اضطراب را کاهش دهد.
یادتان باشد پیش از مصرف دمنوش نعناع در بارداری حتما با پزشکتان مشورت کنید.
استرس را از خود دور کنید
استرس و اضطراب می‌تواند یکی از علل نفخ در دوران بارداری باشد. سعی کنید استرس را از زندگی خود حذف کنید. نگران انجام کارهایتان نباشید و از دیگران بخواهید در انجام آنها به شما کمک کنند. به خود اطمینان بدهید که همه کارها انجام خواهد شد. روزانه چند بار نفس عمیق بکشید، ورزش کنید و حرکات یوگا را انجام دهید. یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس می‌تواند بسیار مفید باشد. اگر با افزایش استرس، نفخ شما شدت می‌گیرد، ممکن است به سندروم روده تحریک‌پذیر مبتلا باشید. از علائم این بیماری می‌توان به نفخ، شکم‌درد، یبوست، اسهال و حالت تهوع اشاره کرد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
نفخ در دوران بارداری معمولاً طبیعی است و آسیبی به جنین نمی‌رساند. با این حال، در صورت مشاهده علائم زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- درد شکمی که بیش از نیم ساعت طول بکشد
- یبوست که بیش از یک هفته ادامه یابد
- اسهال که بیش از دو روز طول بکشد
- مدفوع سیاه یا مشاهده خون در مدفوع
- حالت تهوع و استفراغ
این علائم می‌توانند نشانه مشکلات جدی‌تری باشند. بنابراین در صورت مشاهده آنها، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
تا به اینجا با علت و درمان نفخ در دوران بارداری آشنا شدید. نفخ یکی از شایع‌ترین علائم دوران بارداری است که می‌تواند بسیار آزاردهنده و حتی با درد همراه باشد؛ اما معمولاً جای نگرانی نیست. با تغییر سبک زندگی و رعایت نکاتی مانند نوشیدن آب فراوان، مصرف فیبر، ورزش و کنترل استرس می‌توان با آن مبارزه کرد. بسیاری از روش‌های درمان نفخ در دوران بارداری بر رفع یبوست متمرکز هستند، چرا که یبوست از مهم‌ترین علل بروز نفخ در دوران بارداری است. اگر با تغییر سبک زندگی و رعایت توصیه‌ها، نفخ شما بهبود نیافت و شدت گرفت، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص داده و درمان مناسب را آغاز کنید.
برای دریافت مشاوره و درمان تخصصی، می‌توانید به پلی کلینیک تخصصی نسل امید مراجعه کنید. تیم متخصصان ما با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌ها و دستاوردهای علمی، آماده ارائه خدمات به شما عزیزان هستند.
