ماموگرافی یکی از ابزارهای حیاتی برای تشخیص زودرس سرطان سینه است. این آزمون با استفاده از پرتوهای ایکس، بافت سینه را بررسی میکند تا به تشخیص زودرس نقص‌ها و تغییرات ناهنجار کمک کند. لازم است آزمایش ماموگرافی را به صورت دوره‌ای٬ تمام بانوان انجام دهند. به طور معمول در مواردی که مراجعه کننده دارای علایمی از جمله درد ، تشخیص توده ، پوسته پوسته شدن سطح سینه یا فرورفتگی و سایر ناهنجاری های مربوط به سینه باشد پزشک برای اطمینان از نوع عارضه ماموگرافی را توصیه میکند.در این آزمایش قبل از آن که تومورهای سرطانی و یا کیست‌های پستان قابل تشخیص شوند با معاینه توسط پزشک تشخیص داده میشود. البته در این آزمایش وجود سرطان به طور کامل تشخیص داده نمی‌شود.
زمان مناسب برای انجام ماموگرافی
بهترین زمان برای انجام ماموگرافی پس از سن ۳۵ سالگی است. این آزمون به منظور تشخیص زودرس و جلوگیری از گسترش سرطان سینه توصیه میشود، به ویژه برای زنانی که سابقه خانوادگی یا فاکتورهای خطر دیگری دارند.
نحوه انجام ماموگرافی
ماموگرافی با استفاده از دو صفحه طراحی شده، بافت سینه را فشرده و تصویری دقیق از آن ایجاد میکند. سپس با استفاده از پرتوهای ایکس، تصویری از بافت سینه گرفته میشود که توسط پزشک بررسی و تحلیل میشود.
دستگاه های مامو گرام دارای سه نوع دیجیتال ، CAD و DBT میباشد .
- در دستگاه های نوع دیجیتال، اشعه ایکس مستقیما به بافت بدن برخورد می کند و تصویر پردازشی روی فیلم رادیو گرافی به نمایش در می‌آید. با مشاهده تصویر تشخیص نوع عارضه برای پزشک راحت می شود.
- در دستگاه های نوع CAD وضعیت غیر نرمال سینه از جمله توده ها ، کلسیم رسوب کرده و… پررنگ نمایش داده میشود با متمایز شدن این قسمتها تشخیص عارضه و تجویز نوع دارو برای متخصص راحتتر می شود.
- در دستگاه های مامو گرام نوع DBT که به ماموگرافی سه بعدی معروف است ، از سینه در زوایای مختلف به صورت سه بعدی عکس برداری میشود. وجه تمایز این دستگاه با دستگاههای دیگر در این است که پزشک می تواند با استفاده از آن تومور های چندگانه را تشخیص دهد.
توصیه‌های انجام ماموگرافی
تست ماموگرافی باید به صورت سالانه برای زنان بالای ۴۰ سال انجام شود. همچنین، زنانی که در خانواده شان سابقه سرطان سینه دارند، باید غربالگری ماموگرافی را از سن ۴۰ سالگی شروع کنند. این کار به تشخیص به موقع و درمان موثرتر بیماری کمک میکند.
در ماموگرافی سه بعدی، سینه از زوایای مختلف به صورت سه بعدی عکسبرداری میشود، که به پزشک امکان تشخیص دقیق‌تر تومورهای چندگانه را می‌دهد.
زمان مناسب برای انجام ماموگرافی
هنگام تصمیم‌گیری برای انجام ماموگرافی، باید به زمان مناسب توجه کنید. برای اولین بار، ماموگرافی را می‌توانید در سن ۳۵ سالگی انجام دهید. از سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی، این آزمایش باید هر سال و یا حداکثر هر سه سال یکبار انجام شود. پس از ۵۰ سالگی نیز، توصیه میشود که هر سال این آزمون را تکرار کنید. همچنین، بهترین زمان برای انجام ماموگرافی یک هفته پس از پایان دوره قاعدگی است. در صورتی که مشکلی در داخل سینه احساس می‌کنید، باید به زودی با پزشک خود مشورت کنید.
انواع ماموگرافی
ماموگرافی به دو دسته کلی تقسیم میشود: ماموگرافی غربالگری و ماموگرافی تشخیصی. ماموگرافی غربالگری یک آزمایش روتین است که زنان برای بررسی سرطان سینه یا تغییرات دیگر در سینه خود انجام می‌دهند. در مقابل، ماموگرافی تشخیصی توسط پزشک توصیه میشود، اگر او نشانه‌های مشکوکی از سرطان سینه مشاهده کند. در ماموگرافی تشخیصی، از اشعه ایکس استفاده میشود تا سینه را از زوایای مختلف بررسی کند و توده‌ها یا نقص‌های دیگر را تشخیص دهد.
بیشتر بدانیم: چگونگی کاهش هورمون مردانه در زنان
چه افرادی در معرض بیماری سرطان سینه هستند؟
افرادی که در معرض بیماری سرطان سینه قرار می‌گیرند، ممکن است شامل افرادی با سابقه فامیلی مرتبط با سرطان سینه باشند. اما این بدان معنا نیست که همه افرادی که در خانواده یا آشنایان نزدیک سابقه سرطان پستان داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. فقط حدود ۵ تا ۱۰ درصد افرادی که ابتلا به سرطان سینه دارند، به دلیل سابقه فامیلی و ارثی هستند. از جمله فاکتورهای اصلی ابتلا به سرطان سینه می‌توان به عواملی مانند جنسیت و سن اشاره کرد. این بیماری معمولاً پس از سن یائسگی شایع‌تر میشود. عوامل دیگری نیز وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند، از جمله:
- تجربه قاعدگی و یائسگی دیررس
- بارداری اولین بار بعد از سن ۳۰ سالگی
- سابقه سرطان در یک سینه
- مصرف دخانیات
- تجربه قاعدگی زودرس
- بی‌حاصلی در بارداری
- مصرف مواد غذایی چرب و افزایش وزن پس از یائسگی
- داشتن سابقه درمان‌های رادیوتراپی
- مصرف طولانی‌مدت درمان‌های هورمونی پس از یائسگی
تفسیر جواب ماموگرافی
تفسیر نتایج ماموگرافی بسیار حیاتی است تا هر گونه تغییر مشکوک در بافت سینه شناسایی شود. پس از انجام آزمون، تصاویر اسکن شده از بافت سینه باید مورد بررسی دقیق قرار گیرند. این تصاویر به دنبال کلسیفیکاسیون یا ذخایر کلسیم در سینه می‌گردند. اما لازم به ذکر است که وجود ذخایر کلسیم به تنهایی نشانه‌ای برای وجود سرطان نیست و ممکن است کیست‌هایی که به عنوان کیسه‌های پر از مایعات شناخته می‌شوند در سینه ایجاد شوند، که این کیست‌ها نیز به طور طبیعی از بین خواهند رفت.
پزشک متخصص پس از انجام تصویربرداری از بافت سینه، نتایج آزمایشات ماموگرافی را مورد بررسی قرار داده و آنها را با نتایج قبلی مقایسه میکند. این مقایسه به پزشک کمک میکند تا هر گونه تغییر یا نوع توده در بافت سینه را بهتر تشخیص دهد و از این طریق درمان مناسبی را تجویز کند.
ماموگرافی کجا خوبه؟
مراکز ماموگرافی با کیفیت و معتبر با توجه به تجهیزات پیشرفته و متخصصان مجربی که در آنجا فعالیت می‌کنند، می‌توانند بهترین خدمات را ارائه دهند. انتخاب یک مرکز ماموگرافی با کیفیت امری حیاتی است تا نتایج دقیق و قابل اعتمادی از آزمایشات خود دریافت کنید. از جمله نکاتی که در انتخاب مرکز ماموگرافی باید به آن توجه کنید عبارتند از:
- تجهیزات پیشرفته: مطمئن شوید که مرکز ماموگرافی دارای تجهیزات مدرن و پیشرفته است که به دقت و کیفیت تصاویر کمک میکند.
- تخصص پزشکان: اطمینان حاصل کنید که پزشکان رادیولوژیستی که در مرکز فعالیت می‌کنند، دارای تخصص و تجربه کافی در این زمینه هستند و قادر به تفسیر صحیح نتایج ماموگرافی هستند.
- امکانات نمونه‌برداری: در صورت نیاز به نمونه‌برداری برای انجام آزمایشات تکمیلی، مراکزی که این امکان را فراهم می‌کنند مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرند.
- زمانبندی و سرعت خدمات: انتظار دارید که مرکز انجام ماموگرافی زمانبندی مناسبی داشته باشد و به سرعت نتایج را ارائه دهد.
- آسایش بیماران: احساس راحتی و آرامش بیماران در زمان انجام ماموگرافی نیز اهمیت دارد.
با در نظر گرفتن این نکات و انتخاب مرکز ماموگرافی مناسب، شما می‌توانید از خدمات با کیفیت و قابل اعتماد دریافت کنید و به زودی نتایج ماموگرافی خود را دریافت کنید.
برای آمادگی بهتر برای ماموگرافی، می‌توانید این نکات را رعایت کنید:
1. اطلاع رسانی به پزشک در مورد جراحی‌های گذشته، استفاده از هورمون‌های خاص و سابقه خانوادگی در مورد بیماری سرطان پستان.
2. از انجام ماموگرافی در هفته‌ای که قبل از دوره قاعدگی شما استفاده نکنید و بهترین زمان برای آن یک هفته پس از دوره قاعدگی است.
3. اگر احتمال بارداری وجود دارد، قبل از شروع تست با پزشک معالج مشورت کنید.
4. در صورتی که تست قبلی دارید، نتایج آن را به پزشک خود ارائه دهید.
5. اگر هنوز در دوران شیردهی هستید، تا سه ماه پس از پایان آن انجام تست را به تعویق بیاندازید.
6. مصرف موادی که حاوی کافئین هستند، مانند قهوه و شکلات، را ۴۸ ساعت قبل از تست متوقف کنید.
7. در روز انجام ماموگرافی از استفاده از مواد آرایشی مانند کرم، عطر، لوسیون و پودر در ناحیه زیر بغل و سینه خودداری کنید.
8. پس از انجام تست، زمان اعلام نتیجه را از مرکز رادیولوژی پرس‌وجو کنید و در صورت عدم دریافت گزارش پزشکی، فرضیات نکنید و به دنبال نتیجه باشید.
9. برنامه‌ریزی برای انجام ماموگرافی را در برنامه سالانه خود قرار دهید و از مراجعه به مراکز معتبر استفاده کنید تا مقایسه نتایج بهتر انجام شود.
10. اگر در میانسالی هستید و هنوز یائسگی نکرده‌اید و سن شما بیش از ۵۰ سال است، بهتر است هر چه زودتر اقدام به انجام ماموگرافی کنید.
فواید انجام ماموگرافی چیست؟
ماموگرافی، به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای تشخیصی برای سرطان سینه، فواید بسیاری دارد که شامل موارد زیر است:
1. کاهش خطر مرگ: انجام ماموگرافی می‌تواند خطر مرگ در افراد مبتلا به سرطان پستان را کاهش دهد.
2. تشخیص انواع مختلف سرطان: ماموگرافی توانایی تشخیص انواع مختلف سرطان سینه را دارا است.
3. تشخیص تومورهای کوچک: این آزمایش قادر است تومورهای کوچک را تشخیص دهد، که انتخاب‌های درمانی بیشتری را برای بیمار فراهم میکند.
4. بدون باقی‌ماندن اشعه: در ماموگرافی، هیچ اثری از اشعه در بدن بیمار برجا نمی‌ماند.
5. عدم وجود عوارض جانبی: استفاده از اشعه X در این آزمایش عارضه جانبی برای بیمار نخواهد داشت.
اما همچنین باید به معایب این روش نیز توجه کرد:
1. عدم دقت برای بعضی از حالات: در برخی موارد، ممکن است ماموگرافی نتواند به دقت تومور سینه را تشخیص دهد.
2. مشکلات مربوط به پروتز سینه: برای افرادی که پروتز سینه دارند، ممکن است این آزمایش دقت کافی را نداشته باشد یا باعث نرم شدن یا پاره شدن پروتز شود.
3. دشواری در تفسیر نتایج: فرم طبیعی سینه هر فرد متفاوت است، که می‌تواند تفسیر نتایج ماموگرافی را دشوار کند و تمامی انواع سرطان سینه با استفاده از این روش قابل تشخیص نخواهد بود.
با این حال، با اطلاع از این موارد، ماموگرافی به عنوان یکی از بهترین روش‌های تشخیص سرطان سینه محسوب میشود، و با مشاوره پزشک و انجام آزمون‌های لازم، می‌توانید از این ابزار برای حفظ سلامتی خود استفاده کنید.
ماموگرافی رایگان
ماموگرافی رایگان، به عنوان یک فرصت برای افرادی که به دلایل مختلفی قادر به پرداخت هزینه‌های مربوط به این آزمون نیستند، بسیار ارزشمند است. این اقدام از سوی واحدهای سلامت به عنوان یک راهبرد پیشگیری و تشخیص زودهنگام برای سرطان سینه تصور میشود. از جمله مزایای انجام ماموگرافی رایگان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. دسترسی آسان‌تر: افرادی که از این خدمت رایگان استفاده می‌کنند، نیازی به پرداخت هزینه‌های مربوط به آزمون ندارند، که این امر باعث میشود بیشترین تعداد افراد قابل دسترس به این خدمات باشند.
2. افزایش آگاهی: اعلام برنامه‌های ماموگرافی رایگان توسط واحدهای سلامت به افراد کمک میکند تا آگاهی بیشتری در مورد اهمیت و فواید این آزمون پیدا کنند و برای انجام آن اقدام کنند.
3. پیشگیری و تشخیص زودهنگام: انجام ماموگرافی به صورت رایگان، فرصتی را برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان سینه فراهم میکند که می‌تواند از عواقب جدی و پرهزینه‌ای جلوگیری کند.
بنابراین، تشویق و اطلاع‌رسانی بیشتر در مورد اینگونه فرصت‌های رایگان، می‌تواند به بهبود سلامت و کاهش نرخ بروز سرطان سینه کمک کند.
بیشتر بدانیم: چک لیست سلامت زنان بالای 40 سال
ماموگرافی و سونوگرافی کدام یک بهتر است؟
احتمالاً سؤالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید، این است: ماموگرافی چیست و چه تفاوت‌هایی با سونوگرافی دارد؟ در واقع، توصیه میشود که تست سونوگرافی برای زنان جوانتر انجام شود؛ زیرا در این دوره، بافت سینه بسیار فشرده است و ماموگرافی نمی‌تواند نتایج قابل اعتمادی ارائه دهد. از طرف دیگر، ماموگرافی مناسب‌تر برای زنانی است که سن آنها بالاتر است و بافت سینه کم‌تری دارند. با این حال، اگر در معاینه فیزیکی توده‌ای در سینه تشخیص داده شود، پزشک ممکن است بدون در نظر گرفتن سن بیمار، هر دو آزمایش را توصیه کند.
تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی
یکی از تفاوت‌های اساسی بین ماموگرافی و سونوگرافی در نوع اشعه‌ای است که برای تصویربرداری استفاده میشود. در سونوگرافی، از امواج فراصوت استفاده میشود که کاملاً بی خطر و بدون عوارض است، حتی برای بانوان باردار که در دوره‌های حساسی از نظر پزشکی قرار دارند.
اما در ماموگرافی، از اشعه ایکس استفاده میشود که در دوران بارداری و شیردهی برای بانوان و نوزادانشان خطرناک است و توصیه نمی‌شود. بنابراین، اگر ناهنجاری یا مشکلی در پستان مشاهده شود و فرد در دوره پس از دوران شیردهی یا بارداری باشد، توصیه میشود از سونوگرافی استفاده کند. در این حالت، نوع خاصی از سونوگرافی بر اساس تشخیص پزشک مناسب‌ترین انتخاب خواهد بود.
سخن‌پایانی
در این مقاله، با توضیح پرسش مهم “ماموگرافی چیست”، سعی کردیم تا اطلاعات کاملی را درباره این روش ارائه دهیم. از آنجایی که در بسیاری از موارد، سرطان سینه در مراحل پیشرفته تشخیص داده نمی‌شود، اهمیت انجام این آزمایش برای همه بانوان بسیار ضروری است و نباید از آن غافلت شود. تشخیص زود هنگام سرطان سینه می‌تواند به طور قابل توجهی درمان این بیماری را تسهیل و بهبود بخشد.
برای دریافت مشاوره و درمان تخصصی، می‌توانید به پلی کلینیک تخصصی نسل امید مراجعه کنید. تیم متخصصان ما با بهره‌گیری از جدیدترین تکنولوژی‌ها و دستاوردهای علمی، آماده ارائه خدمات به شما عزیزان هستند.
